Atatürk’ün Askerlik Hayatı: XX Yüzyılın önderlerinden olan Mustafa Kemal çok yönlü bir liderdir. En büyük özelliklerinden biri büyük bir asker oluşudur. Mustafa Kemal ‘in büyük bir komutan olmasında doğuştan bazı yeteneklere sahip olmasının yanında askerlik hayatının çeşitli cephelerde geçmesinin de büyük rolü olmuştur. Diğer taraftan Onun yetiştiği askeri okulların, devrin en iyi eğitim veren askeri okulları olmasının da bunda etken sebeplerden bir olduğunu söylemek hiç de yanlış olmaz. Mustafa Kemal, Trablusgarp’ta, Balkanlarda , Çanakkale’de Kafkaslarda Filistin’de ve Anadolu’da yaptığı görevlerde askerliğin değişik uygulamaları içinde yükseldi ve ün kazandı. 1905 yılından 1923 yılına kadar süren askerlik hayatındaki askeri olaylar onun askerlik bilgisini ve deneyimlerini geliştirip üstün dereceye çıkarmıştır.Mustafa Kemal’in ilk görev yeri 1905’te atandığı Şam’daki 5. Ordu olur. İlk savaş 1911 Trablusgarp Savaşı’dır. Derne ve Tobruk’ta Kazandığı başarılar, onun askerlik yeteneğinin ilk kanıtıdır.Kemal Çanakkale Boğazı’nı savunmakla görevli Bolayır Kolordusu’nun harekat şubesi müdürlüğünü yaptı. Bu görevi sırasında bölgeyi yakından tanıdı.Bu durum gelecekte Çanakkale Sav
aşlarında kendisine büyük yarar sağladı.
Balkan Savaşlarından sonra Mustafa Kemal, Sofya askeri ateşeliğine atandı.Birinci Dünya Savaşı çıktığında Sofya’da bulunan Mustafa Kemal Osmanlı Devleti’nin savaşa girmesini çılgınlık olarak nitelendirmiş sonucun ittifak devletleri için ağır olacağını ilgililere bildirmişti.Bununla beraber orduda etkin bir görev verilmesini isteyince kendisine Tekirdağ’da kurulacak olan 19. Tümen Komutanlığı verildi.Mustafa Kemal İtilaf Devletlerinin 25 Nisan 1915’te Arıburnu’na 6-7 Ağustos’ta Anafartalar’a yaptığı çıkarma harekatlarını önledi.Anafartalar’daki üstün başarısıyla Anafartalar kahramanı oldu.Conkbayırı ve Kocatepe savaşları onun vatan savunmasında gösterdiği eşsiz başarılar oldu.Çanakkale’den sonra 14 Ocak 1916’da Edirne’de 16. Kolordu Komutanlığı’na getirilen Mustafa Kemal bir süre sonra Diyarbakır bölgesine atandı. burada Rus ordusunu yenilgiye uğratarak Muş ve Bitlis’i geri alan Mustafa Kemal generalliğe yükseltildi. Ve II. Ordu Komutanlığı’na vekil olarak gerildi. 1917’de Hicaz Seferi Komutanlığı’na getirilen Mustafa Kemal yapılacak en doğru işin hicaz’ın boşaltılması ve eldeki kuvvetlerle Suriye Cephesinin güçlendirilmesi gereğini anladı.
Mustafa Kemal aynı yıl tekrar Kafkas cephesindeki II: Ordu Komutanlığı’na sonra da Alman Mareşali Falkenhayn’ın komutasındaki Yıldırım Orduları Gurubu’nda VII. Ordu Komutanlığı’na tayin edildi. Falkenhayn’ın Alman komutanlarını kayırması bölgedeki aşiretlerle olan ilişkilerinde Almanya çıkarlarına tutum izlemesi Mustafa Kemal’in gözünden kaçmıyordu. Falkenhayn’ın bu davranışlarını ve Irak seferinden olumlu bir sonuç alınamayacağını bilen bir rapor hazırldı.Bu konudaki görüşlerine itibar etmeyen yetkilileri eleştirmek için görevinden istifa ederek İstanbul’a geldi.1917 yılı Aralık ayında Veliaht Vahdettin’in Almanya gezisine katıldı.Alman cephesini gezen Mustafa Kemal savaşın çoktan kaybedilmiş olduğunu anladı.Almanya gezisi sonrası yeniden Filistin’deki VII. Ordu Komutanlığı’na getirildi. Filistin cephesinde Osmanlı ordusu insan ve malzeme yönünden kendisinden çok üstün kuvvetlere karşı koyamadı. Mustafa Kemal ordusunu intizam içinde Halep’e çekmeye ve Halep’in güneyinde düşmanı durdurmaya muvaffak oldu.
30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından bir gün sonra Liman Von Sanders’in yerine Yıldırım Orduları Gurubu Komutanlığı’na tayin edildi.Ancak kısa bir süre sonra Sadrazam Ahmet İzzet Paşa tarafından İstanbul’a çağırılan Mustafa Kemal 13 Kasım 1918 günü İstanbul’a geldi.Çanakkale’de yıldızı parlayan Mustafa Kemal askerlik hayatının doruk noktasına Büyük Taaruz’da ve Dumlupınar Meydan Savaşı’nda Ulaştı.
Kaynak: Kemal KARA, Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Önder yayıncılık, Önde Yayıncılık, İstanbul, 2000
- Okuma Sayısı: Bu yazı 130289 defa okunmuştur.
