Atatürk'ün Çevre ve Çevre Bilinci ile İlgili Anısı: Atatürk’ün çevre ve doğa sevgisini anlatan bu anı inanılması güç bir olay ile cereyan ediyor. Atatürk’ün bir ağaca zarar verilmemesi adına verdiği emir herkesi şaşkına çevirse de, bu olay aslında Ulu Önder Atatürk’ün tabiat ve ağaç sevgisini aynı zamanda mevcut bütün ağaçların insan yaşamındaki vazgeçilmez önemine güzel bir örnek teşkil etmesi açısından da oldukça önemlidir.
Atatürk’ün Çevreye ve Doğal Güzelliklere Verdiği Önemi Anlatan “Yürüyen Köşk” Anısı
Atatürk bir gün çiftliğe gittiğinde, Köşk'ün hemen yanındaki ulu Çınar ağacının dallarını kesmeye çalışan bir bahçıvan ile karşılaşır. Hemen bahçıvanı yanına çağırarak ağacın dallarını neden kestiğini sorar. Görevli bahçıvanın cevabı şöyle olur; “Ağacın dalları uzamış binanın duvarlarına dayanmıştır” Aldığı cevaptan tatmin olmayan Atatürk, düşünülmesi bile imkansız olan şu emri verir; "Ağaç kesilmeyecek, bina kaydırılacak” Görevi İstanbul Belediyesi Fen İşleri Yollar-Köprüler Şubesi üstlenir. Başmühendis Ali Galip Anlar, yanına aldığı teknik elemanlarıyla Yalova'ya gelerek çalışmalarına başlar.8 Ağustos 1930 tarih
inde önce bina çevresindeki toprak büyük bir dikkatle kazılıp yapının temel seviyesine inilir. İstanbul'dan getirilen tramvay rayları döşenir. Santim, santim çalışılarak bina yapı altına sokulan raylar üzerine oturtulur. Artık binanın raylar üzerinde kaydırılarak ağaçtan uzaklaştırılması aşamasına gelinmiştir.
Güzel ve sıcak bir yaz akşamında Atatürk ile birlikte, kardeşi Makbule Atadan, Vali vekili Muhittin Bey, Emanet Fen Müdürü Ziya bey ve Cumhuriyet Gazetesi Baş muhabiri Yunus Nadi nezaretinde bina 4.80 m. civarında kaydırılır. Bu olağanüstü ve riskli iş 10 Ağustos 1930 tarihinde tamamlanır ve ulu Çınar Ağacıda kesilmekten kurtulur.Atatürk ve Yalova konusunda önemli araştırmalara imza atan Araştırmacı-Yazar Ahmet Akyol'a göre ise, Köşk'ün yürütülmesi işlemi iki safhada yapılır. 8 Ağustos 1930 tarihinde öncelikle yapının teras bölümü (toplantı salonu olarak kullanılan, üç yanı camlarla kaplı bölüm) kaydırır. Geri kalan iki gün içerisinde de ana binanın raylar üzerinde yürütülmesi işlemi tamamlanır. Ahmet Akyol'un bu görüşünün doğru olabileceği bazı resimlerden anlaşılmaktadır.
Köşk kaydırılması olayı 10 Ağustos 1930 tarihli Cumhuriyet Gazetesi'nde aynen şu şekilde yer almıştır."Gazi Hazretlerinin Köşkü nakledildi. Gazi Hazretlerinin Yalova'daki köşkünün yürütülme ameliyesi dün muvaffakiyetle icra ve ikmal edilmiştir. Kendileri de bu ameliyeye bizzat nezaret etmişlerdir."
Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi - 10 Ağustos 1930 - http://www.dokuzdan.com
- Okuma Sayısı: Bu yazı 36937 defa okunmuştur.
